Για τα εισιτήρια

[Pollux]

Σίγουρα δεν θα πω κάτι καινούργιο, αν ισχυριστώ ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα του νέου ελληνικού κράτους είναι ο τρόπος με τον οποίο δομήθηκε και αποτυπώθηκε αυτή η ίδια η έννοια του «κράτους» στην νεοελληνική της εκδοχή.

Νομίζω ότι δεν θα πέσει κάποιος πάρα πολύ έξω εάν ισχυριστεί ότι το νεοελληνικό κράτος ως κράτος αποτελεί μια παραλλαγή των αμέσως προηγηθέντων την ύπαρξή του οθωμανικών δομών και εννοιών περί «κράτους», «εξουσίας», «δημοσίου τομέα», «ιδιωτικού τομέα», κλπ.

Δεν θα επεκταθώ ιδιαίτερα σε αυτό, διότι ούτε μάθημα ιστορίας είναι η πρόθεσή μου να κάνω, ούτε να αναλύσω καταστάσεις, τις οποίες βιώνουμε καθημερινά. Το θέμα μου είναι το εξής:

Είναι γνωστό ότι εδώ και πολύ καιρό παρατηρείται το ακόλουθο φαινόμενο στους σταθμούς των τραίνων, κυρίως: όταν κάποιος επιβάτης του τραίνου, π.χ., φθάσει εντός ενός ευλόγου χρονικού διαστήματος στον προορισμό του δεν πετάει στα σκουπίδια το εισιτήριό του, αλλά ενδέχεται να το αφήνει κάπου κοντά στην είσοδο/έξοδο του σταθμού ή σε άλλο επίκαιρο σημείο, ώστε όποιος άλλος τυχόν το χρειαστεί να μπορέσει να το χρησιμοποιήσει, πάντοτε εντός του χρονικού ορίου ισχύος του εισιτηρίου. Η απάντηση της πολιτείας σε αυτην την αυθόρμητη χειρονομία των πολιτών αυτής της χώρας ήταν να τυπωθεί το ακόλουθο εκφοβιστικό μήνυμα στο πίσω μέρος των εισιτηρίων: «Η παραχώρηση και η αποδοχή επικυρωμένου εισιτηρίου, καθώς και η προτροπή παραχώρησης απαγορεύεται και τιμωρείται από το νόμο (Π.Κ.,ΑΡΘ.186.2 & 392)».

Επειδή δεν είμαι νομικός, ρώτησα ειδικούς. Η άποψή τους ήταν ότι το μήνυμα αυτό τυπώθηκε στα εισιτήρια για λόγους εκφοβισμού και μόνο. Η συγκεκριμένη, δε, φρασεολογία αποτελεί απλώς και μόνο την ερμηνεία, την οποία δίνει ο φορέας των μέσων μαζικής μεταφοράς στα συγκεκριμένα άρθρα του Ποινικού Κώδικα, και σαφέστατα μια ερμηνεία, έστω και ενός δημόσιου οργανισμού, δεν είναι δυνατόν να έχει την ισχύ νόμου. Η θέση των ειδικών, των οποίων αναζήτησα την συμβουλή, είναι ότι πρέπει να υπάρξει συγκεκριμένος νόμος, όχι απλώς ερμηνεία της τάδε ή της δείνα εταιρείας, οργανισμού ή φορέα. (Οφείλω να πω ότι το βρίσκω λογικό. Φαντάζεστε τί θα γινόταν εάν ο κάθε οργανισμός, εταιρεία ή επιχείρηση ερμήνευε είτε τον Ποινικό, είτε τον Αστικό Κώδικα κατά το συμφέρον και το δοκούν; Βέβαια, τώρα που το ξανασκέφτομαι, υποψιάζομαι ότι στην νεο-Ελλάδα αυτό συνέβαινε από πάντα, γι’ αυτό φτάσαμε εδώ που φτάσαμε, αλλά αυτή είναι μια άλλη συζήτηση.)

Επαναλαμβάνω ότι τα παραπάνω δεν είναι δικές μου θέσεις, αλλά επαγγελματιών νομικών. Επειδή, όμως, ήθελα να δω τί στο καλό γράφουν αυτά τα άρθρα του Ποινικού Κώδικα, ανέτρεξα στα οικεία χωρία. Εκεί διάβασα τα εξής:

«Αρθρ.186.2. Όποιος προκαλεί ή παροτρύνει με οποιονδήποτε τρόπο κάποιον να διαπράξει ορισμένο πλημέλλημα, καθώς και όποιος προσφέρεται γι’ αυτό και όποιος αποδέχεται τέτοια πρόκληση ή προσφορά, τιμωρείται με φυλάκιση.»

«Αρθρ. 392. Δόλια αποδοχή παροχών. 1. Όποιος με την πρόθεση να μην καταβάλει αντίτιμο παίρνει για άμεση κατανάλωση τρόφιμα ή ποτά ή δέχεται την παροχή καταλύματος ή υπηρεσιών, των οποίων το αντίτιμο είναι άμεσα πληρωτέο κατά τις συνήθειες των συναλλαγών, τιμωρείται με χρηματική ποινή ή με φυλάκιση μέχρι τριών μηνών.
2. Η ποινική δίωξη ασκείται μόνο ύστερα από έγκληση.»

Ερώτημα: Πώς κάποιος που αφήνει το εισιτήριό του σε κάποιο σημείο μέσα στο σταθμό, ή και έξω, θεωρείται ότι παροτρύνει κάποιον άλλο να διαπράξει πλημέλλημα; Από την στιγμή που δεν μπορεί να είναι βέβαιος ότι το εισιτήριό του θα χρησιμοποιηθεί καν από κάποιον άλλο, ΠΟΥ είναι το πλημέλλημα; Ακόμη και αν δεχτούμε ότι η προσωπική μου πρόθεση είναι να χρησιμοποιηθεί το εισιτήριό μου από κάποιον άλλο, πώς στοιχειοθετείται η κατηγορία της παρότρυνσης σε πλημμέλημα, από την στιγμή που εγώ φεύγω από τον σταθμό για να πάω στην δουλειά μου και δεν κάθομαι εκεί, προσπαθώντας να παροτρύνω κάποιον άλλον να παρανομήσει; Πώς αποδεικνύεται το αδίκημα που διαπράττω στο δικαστήριο; Δεν αποδεικνύεται, γιατί απλούστατα δεν υφίσταται κάτι για να αποδειχτεί. Δεν ξέρω, βέβαια, αν το κράτος προτίθεται να δικάζει από εδώ και στο εξής με βάση υποθετικές προθέσεις του υποθετικού δράστη...

Ερώτημα: Τί σχέση έχει το άρθρο 392 με την «παραχώρηση και αποδοχή επικυρωμένου εισιτηρίου»; Πού αναφέρει κάτι τέτοιο; ΠΟΥΘΕΝΑ. Αυτό αποτελεί, όπως ορθότατα μου επεσήμαναν οι ειδικοί τους οποίους απευθύνθηκα, κατά το δοκούν ερμηνεία της εταιρείας των μέσων μαζικής μεταφοράς. Αλλά, ας δεχτούμε ότι είναι έτσι όπως αναγράφεται. Πώς αποδεικνύεται ότι εγώ πήρα ένα εισιτήριο που ακύρωσε πριν από μένα κάποιος άλλος; Ακόμα, κανένας ελεγκτής δεν έχει δικαίωμα να ανακρίνει κανέναν επιβάτη. Αλλοίμονο μην αποδεχτούμε τους ελεγκτές και σε ρόλο ανακριτή! Από την στιγμή που ο επιβάτης φέρει επικυρωμένο εσιτήριο, του οποίου η ισχύς δεν έχει λήξει, το θέμα έχει τελειώσει εκεί. Κανείς δεν μπορεί να υποχρεώσει τον επιβάτη να του πει σε ποιόν σταθμό ανέβηκε και τα σχετικά.

Μην παραχωρούμε από άγνοιά μας ατομικά δικαιώματα, τα οποία μας αναγνωρίζει η ίδια η νομοθεσία.