Μετάπτωση των Ισημεριών ή Αλλαγή του Κοσμικού Αιώνος;

[Pollux]

Εκείνη ρώτησε στα γερμανικά, «Τί είσαι;»

«Είμαι ο θάνατος όλων αυτών που εναντιώνονται στο Έκτο Γερμανικό Ράιχ».

(Mark Elf, Cordwainer Smith)

Όταν πριν από κάμποσο καιρό διάβαζα αυτήν την ιστορία του Κορντγουέινερ Σμιθ, αναρωτιόμουν πώς θα ήταν δυνατόν να υπάρξει Έκτο Ράιχ. Τώρα μάλλον το βρίσκω πολύ πιθανό, αφού υποψιάζομαι ότι καθίσταμαι μάρτυρας της γέννησης του Τέταρτου Ράιχ.

Βέβαια, η εικόνα είναι πολύ πιο σύνθετη.

Ας πούμε, όταν στα τέλη της δεκαετίας του ’80 διάβαζα το έργο Αιώνες, του Νοστράδαμου, όπου κάνει λόγο για μια τεράστια και ασύλληπτα καταστροφική μελλοντική αναμέτρηση του ισλαμικού κόσμου με την δύση, η οποία θα ξεκινήσει με μεγάλες αποβατικές επιχειρήσεις μουσουλμανικών στρατευμάτων στην Γαλλία και την Ιταλία, θεωρούσα ότι ο Νοστράδαμος τα έγραφε όλα αυτά επηρεασμένος από την δική του εποχή. Τώρα νομίζω ότι ήξερε πολύ καλά τί έγραφε και για ποια εποχή το έγραφε. Άλλωστε, το προγεφύρωμα στην Ευρώπη υπάρχει ήδη.

Άλλο ένα κομμάτι στο παζλ: την πρωτοχρονιά του 2011 ακούσαμε στις ειδήσεις για πουλιά ενός συγκεκριμένου είδους που έπεσαν από τον ουρανό νεκρά, καλύπτοντας μεγάλη περιοχή μιας αμερικανικής πολιτείας. Μια-δυο μέρες μετά, στην ίδια πολιτεία ξεβράστηκε μεγάλος αριθμός ψαριών, πάλι από ένα συγκεκριμένο είδος. Οι εξηγήσεις των επιστημόνων ίδιες και απαράλλακτες με εκείνες των συναδέλφων τους πριν από 100 και πλέον χρόνια, δηλαδή τίποτα το ουσιώδες. Ο Τσαρλς Φορτ μας κλείνει και πάλι το μάτι.

Η απορία: πώς σχετίζεται αυτή η τελευταία αναφορά με τις δύο προηγούμενες;

Νομίζω ότι όλα αυτά τα φαινόμενα είναι δείγματα των όσων πρόκειται να επακολουθήσουν σε ένα όχι τόσο μακρινό μέλλον. Είναι η Αλλαγή του Αιώνα, όπως είχε περιγράψει ο Κρόουλυ αρκετά χρόνια πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Αλλαγή του Αιώνα είναι, ουσιαστικά, η Μετάπτωση των Ισημεριών. Και παρά το γεγονός ότι ο Κρόουλυ στην σχετική αναφορά του στο Βιβλίο του Θωθ επισημαίνει ότι η αλλαγή δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκην την καταστροφή των πάντων, ωστόσο δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι η αλλαγή δεν δεσμεύεται στον τρόπο με τον οποίο θα εκδηλωθεί, άρα μπορεί (και συνήθως έτσι γίνεται) να εκδηλωθεί και ως καταστροφή.

Το σίγουρο είναι ότι έχουμε εισέλθει προ πολλού σε ένα μεταβατικό στάδιο. Ελπίζω να μην επαληθευτεί ο Κρόουλυ, ο οποίος, κατ’ αναλογίαν με την παρελθούσα ιστορία της Ευρώπης, προέβλεψε για το μέλλον την έλευση ενός ανάλογου Μεσαίωνα διάρκειας 500 χρόνων. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα καταργηθούν οι μηχανές ή η τεχνολογία. Άλλωστε, οι μηχανές και η τεχνολογία δεν διαμορφώνουν από μόνα τους σκέψη, παρά υπηρετούν τον χειριστή τους και τον κατασκευαστή τους.

[Nomad Soul]

Πες το ελληνικά βρε άνθρωπε! Της π*******ς θα γίνει!!

Αυτό για την εποχή το νιώθω κάποιες φορές κι εγώ, αλλά υπεισέρχονται τόσοι πολλοί παράγοντες στο τι νιώθουμε και τι εικόνα έχουμε για τον κόσμο, που δεν ξέρω αν είμαι εγώ, αν είναι τοπικό της Αθήνας, αν είναι ο καιρός, κάτι που έφαγα κτλ... Και είναι όλα τόσο ολοκληρωτικά ρευστά (ή μάλλον μηχανικά) και αποδομημένα μες στο μυαλό μου, που δεν μπορώ να φανταστώ κάποια εποχή παλαιότερη όπου δε θα λάβαινε χώρα και πάλι μια διαρκής αλλαγή...

Αυτό για τα πουλάκια δεν το έχω υπ' όψιν... Γνωρίζουμε περισσότερα;

[Elric]

Αυτό για τα πουλάκια δεν το έχω υπ' όψιν... Γνωρίζουμε περισσότερα;

http://www.tovima.gr/world/article/?aid=376468
Με λίγα λόγια δεν γνωρίζουμε τίποτα

[Pollux]

Ο γνωστός ερευνητής και συγγραφέας Κέννεθ Γκραντ αναφέρει χαρακτηριστικά στο βιβλίο του, Η Μαγική Αναγέννηση (The Magical Revival):

«Είμαστε στο κατώφλι μιας εκ βάθρων αλλαγής, με πολύ μακρές προεκτάσεις. Ο Αιώνας του Ώρου είναι ο Αιώνας της Μαγείας, η οποία είναι Αλλαγή. Όμως, ξέχωρα από όλες τις άλλες προηγούμενες αλλαγές στην ιστορία της ανθρώπινης φυλής, αυτή η Αλλαγή θα έχει συμπαντικές διαστάσεις και θα επισυμβεί σε σύμπνοια με την θέληση, ή, ως εναλλακτική εκδοχή, θα τερματιστεί απότομα μέσα στο χάος και την καταστροφή.»

Γιατί, όμως, στην καταστροφή; Τονίζει πάλι ο ίδιος ερευνητής στην εισαγωγή του βιβλίου:

«Τα πνευματικά ζητήματα εξηγούνται [σωστά] με όρους υλικών φαινομένων, ή μάλλον, ακριβέστερα, με όρους της φυσιολογίας του ανθρώπινου σώματος*.»

Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η Μαγεία εξηγούσε ανέκαθεν τα ζητήματα. Από την άλλη πλευρά, η Θρησκεία ακολούθησε τον ακριβώς αντίθετο τρόπο, χρησιμοποιώντας όρους υλικούς και σωματικούς ως συμβολισμούς μιας υποτιθέμενης μεταφυσικής υπέρτατης πραγματικότητας, και όλοι γνωρίζουμε πού οδήγησε την ανθρωπότητα αυτή η καταστροφική αντιστροφή του συμβολισμού.

Ωστόσο, οι όροι «Μαγεία» και «Θρησκεία» πρέπει να ερμηνεύονται σε συμφωνία με τις εκάστοτε επικρατούσες συνθήκες, και μάλλον είναι αρχετυπικοί όροι που χρησιμοποιούνται χάριν ευκολίας. Αλλά, αν η Μαγεία, όπως επισημαίνει ο Γκραντ, είναι η Αλλαγή, τότε η Θρησκεία, ή όποιος άλλος φορέας τυχαίνει να κατέχει τον ρόλο και την θέση της σε αυτό το σχήμα, είναι η Μη-Αλλαγή.

Την Αλλαγή αυτή (με άλφα κεφαλαίο), την οποία ο Γκραντ ταυτίζει με την Μαγεία, θα πρέπει να την νοήσουμε διαφορετικά από τα αντίστοιχα φαινόμενα αλλαγής και μεταβολής του δικού μας επιπέδου. Στον κόσμο μας, οι μεταβολές φαίνεται να ορίζονται γενικώς από την αρχή της εντροπίας, δηλαδή την αρχή, η οποία ορίζει ότι οι πολύπλοκες μορφές διασπώνται σε ολοένα και απλούστερες, μέχρι την τελική διάλυση των πάντων. Ωστόσο, παρά τα φαινόμενα, και παρά την ισχύ του νόμου της εντροπίας, καμμία θρησκεία, καμμία φιλοσοφία και καμμία επιστήμη δεν έχει εξηγήσει ποτέ με ικανοποιητικό τρόπο (ή και καθόλου) πώς προέκυψαν, τέλος πάντων, εξαρχής όλες αυτές οι πολύπλοκες μορφές και δομές· με άλλα λόγια, κανείς ποτέ δεν εξήγησε πώς και γιατί προέκυψε ένα σύμπαν γεμάτο οργανωμένες μορφές ζωής.

Η Αλλαγή ως Μαγεία, λοιπόν, νοείται ως μία διαδικασία, η οποία εμπεριέχει και την εντροπική αλλαγή του δικού μας κόσμου απλώς ως μία υποπερίπτωση. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι το φαινόμενο της Αλλαγής δεν έχει περιορισμό κατεύθυνσης, δεν ορίζεται γραμμικά και μονοσήμαντα, αλλά κυκλικά, ή καλύτερα, ελικοειδώς, προς οποιαδήποτε κατεύθυνση.

[Pollux]

ΤΙΠΤΕ ΜΟΙ ΤΟΔ’ ΕΜΠΕΔΩΣ
ΔΕΙΜΑ ΠΡΟΣΤΑΤΗΡΙΟΝ
ΚΑΡΔΙΑΣ ΤΕΡΑΣΚΟΠΟΥ
ΠΩΤΑΤΑΙ,
ΜΑΝΤΙΠΟΛΕΙ Δ’ ΑΚΕΛΕΥΣΤΟΣ ΑΜΙΣΘΟΣ ΑΟΙΔΑ,
ΟΥΔ’ ΑΠΟΠΤΥΣΑΙ ΔΙΚΑΝ
ΔΥΣΚΡΙΤΩΝ ΟΝΕΙΡΑΤΩΝ
ΘΑΡΣΟΣ ΕΥΠΕΙΘΕΣ Ι-
ΖΕΙ ΦΡΕΝΟΣ ΦΙΛΟΝ ΘΡΟΝΟΝ;

(ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ, Αισχύλος)

* * *

ΠΑΝΤΑ ΓΑΡ ΤΟ ΠΥΡ ΕΠΕΛΘΩΝ ΚΡΙΝΕΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΗΨΕΤΑΙ.

(Ηράκλειτος)

* * *

‘Your sighs and your sorrows, your despairs and your frights, your hopes, your joys, your excitements and your hapinesses, this is the whole, the eternal and ever-valid currency. This and this only.’

(An anonymous comment on Cordwainer Smith’s, The Ballad of Lost C’mell)

* * *

Είχα ετοιμάσει ένα κείμενο, όπου με αφορμή την πολύ γενική αναφορά του συγγραφέα «επιστημονικής φαντασίας» Κορντγουέινερ Σμιθ στους «αρχαίους πολέμους», την έναρξη των οποίων είχε τοποθετήσει περίπου στην εποχή μας, προσπαθούσα να επισημάνω τον πάρα πολύ πραγματιστικό και καθόλου φανταστικό χαρακτήρα αυτής της πληροφορίας.

Με αυτό το πνεύμα αναρωτιόμουν για ποιό λόγο, άραγε, οι κυβερνήσεις των ισχυροτέρων χωρών (και πέραν της φανερής και εύλογης, ίσως, ισχύος, υπάρχει και η αφανής, εξ ου και μη προβλέψιμη στον εντοπισμό και την εκδήλωσή της) παρά τα όσα δηλώνουν δημοσίως και παρά τις δήθεν δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν έναντι, τάχατες, των τωρινών και των μελλοντικών γενιών (πολύ που τους νοιάζει...) να μειώσουν σε πρώτη φάση και τέλος να εξαλείψουν το ΤΕΡΑΣΤΙΟ πυρηνικό, χημικό και βιολογικό οπλοστάσιο που έχουν σωρρεύσει, αντιθέτως φροντίζουν επιμελώς και ευλαβικώς να το επεκτείνουν και να το ανανεώνουν με διάφορους «έξυπνους» τρόπους. Αυτά που όντως καταστρέφονται είναι, θα λέγαμε, όπλα πολύ παλιάς γενιάς, τα οποία δεν έχουν, ενδεχομένως, ιδιαίτερο λόγο ύπαρξης. Έτσι, και η πίτα του πυρηνικού, χημικού και βιολογικού οπλοστασίου είναι σωστή και η κοινή γνώμη χορτάτη.

Αναρωτιόμουν, επίσης, για ποιό λόγο μια κυβέρνηση ή μια οποιαδήποτε ιδεολογικο-πολιτικο-οικονομικο-θρησκευτική ομάδα να διαθέτει ασύλληπτα ποσά για να κατασκευάζει διαρκώς ισχυρότερα και ακόμη πιο καταστροφικά όπλα αυτού του είδους, αν δεν έχει στο πίσω μέρος του μυαλού της να τα χρησιμοποιήσει κάποια στιγμή; Το αναρωτιόμουν αυτό, διότι συνασπισμοί συμφερόντων, τους οποίους μπορεί να εκφράζει η κυβέρνηση ενός πολύ ισχυρού κράτους, ή, μοντέλο το οποίο θα είναι το κυρίαρχο στο μέλλον μετά την επικείμενη και μάλλον αναπόφευκτη κατάργηση των εθνικών κρατών, η κλειστή διοικούσα ελίτ διαφόρων συνενωμένων πολυεθνικών εταιρειών δεν συνηθίζει να πετάει λεφτά απλώς και μόνο για να κάνει μια πλάκα ή για να φανεί πρόσκαιρα αρεστή στην κοινή γνώμη. Βεβαίως, υπάρχει ο παράγοντας του χάους και της απροσδιοριστίας, αλλά οι μαζικές αντιδράσεις της όποιας κοινής γνώμης είναι, στο μεγαλύτερο μέρος τους, στατιστικά προβλέψιμες.

Οι παραπάνω ερωτήσεις δεν αποτελούν ένα «κατηγορώ». Άλλωστε, μπορεί αύριο να επιτεθούν στην γη εχθρικοί εξωγήινοι (αν δεν τους προλάβουμε εμείς οι γήινοι) και όλο αυτό το οπλοστάσιο να αποδειχθεί σωτήριο, παρά τις όποιες παρενέργειες μπορεί να έχει. Προσωπικά, πάντως, δεν πιστεύω ότι μπορούμε να βρούμε εξωγήινους πιο επικίνδυνους από εμάς που έτυχε να βαφτίσουμε τον εαυτό μας «γήινους» (εφόσον για τους γήινους κάποιας άλλης γης, ή κάποιων άλλων γαιών, εμείς είμαστε οι δικοί τους «εξωγήινοι»), ή και αν υπάρχουν, θα τους έχουμε ήδη προλάβει στο έργο της ερήμωσης.

Της ερήμωσης, αλλά και της αναγέννησης. Αυτό λέει ο Κορντγουέινερ Σμιθ στις κατά τα άλλα «φανταστικές» ιστορίες του. Γιατί μια παράπλευρη συνέπεια των «αρχαίων πολέμων» ήταν (ή θα είναι) μια έκρηξη προόδου σε όλους τους τομείς της τεχνολογίας και της βιολογίας. Μέσα από μια παρατεταμένη και επίπονη περίοδο τρομακτικών συγκρούσεων θα προκύψουν ασύλληπτες σήμερα ανακαλύψεις και, το κύριο και το πιο σημαντικό, η διαστρική και διαγαλαξιακή επέκταση.

Όμως, πόσο βαρύ το τίμημα...

Ε, εντάξει, δεν είναι ανάγκη να μελαγχολούν οι ερευνητές του σαββατοκύριακου και οι επισκέπτες «ζωολογικών εκθεμάτων» (μόνο που δεν έχουν υποψιαστεί ποιά είναι τα πραγματικά «ζωολογικά εκθέματα»). Άλλωστε, όλα αυτά τα έγραψε κάποιος ξένος τις ώρες που δεν είχε να κάνει τίποτα και σαφώς είναι τελείως φανταστικά.

Πάντως, σήμερα άκουσα για την μεγάλη έκρηξη στον ήλιο. Ανοησίες! Φαντασιώσεις μερικών ανισόρροπων.

[Pollux]

-«Εννοείς ότι είσαι πραγματικά έτσι όπως είσαι. Δεν είσαι κάτι που έχει φτιαχτεί από κάτι άλλο, σαν τους φίλους μας έδω μέσα στον σάκο;»
-«Είμαι ο εαυτός μου», απάντησε ο Σκύλος με υπερηφάνεια. «Δεν θα ήμουν οτιδήποτε άλλο ακόμη και αν μπορούσα να είμαι».

-«Απλά, τυχαίνει να γνωρίζω», του είπα, «ότι αγοράζουν ολόκληρο τον πλανήτη».
-«Ε, ναι», είπε ο Σκύλος, «κι όσο μπορούν πιο βρώμικοι στις συναλλαγές τους, όπως το κάνουν πάντα».

-«Που λες», συνέχισε ο Σκύλος, «αυτοί μπορούν να είναι οτιδήποτε. Ποτέ δεν είναι ο εαυτός τους. Τα πάντα στον τρόπο που λειτουργούν βασίζονται στην εξαπάτηση».

-«Θες να πεις», τον ρώτησα, «ότι αφού αυτά τα πράγματα αποκτήσουν την Γη, θα την λειτουργήσουν σαν μια επιχείρηση γαλαξιακού τουριστικού προορισμού;»
-«Α, όχι», είπε ο Σκύλος, «αυτό είναι κάτι πέρα από τις ικανότητές τους. Θα την πουλήσουν, όμως, σε εκείνους που μπορούν να το κάνουν».

-«Τους έχω δει», του είπα, «σε αυτό που θα μπορούσα να υποθέσω ότι θα πρέπει να είναι η φυσική τους μορφή. Αυτά που έχεις εκεί μέσα στον σάκο».
-«Τότε, λοιπόν», είπε ο Σκύλος, «μάλλον καταλαβαίνεις. Είναι σαν μάζες από τίποτα. Σαν μάζες από τίποτα», είπε με έμφαση, «και μένουν εκεί βουτηγμένα μέσα στο άρωμά τους, και αυτό είναι το απόγειο της ευτυχίας τους, αν πράγματα σαν κι αυτά είναι ευτυχισμένα».

Κλίφφορντ Σάιμακ, They Walked Like Men

*

Φαντάζομαι ότι είναι σχετικά εύκολο να προβλέπει κανείς ένα καταστροφικό τέλος του κόσμου, με εκρήξεις, πολέμους και διάφορα άλλα δεινά. Ίσως αυτό έχει να κάνει με την ανθρώπινη ψυχολογία, η οποία βασίζεται τόσο πολύ στα οπτικά ερεθίσματα και διψάει για σόου. Αναμφίβολα μια θεαματική καταστροφή του κόσμου από πολέμους, γιγάντια τσουνάμια, βροχές μετεωριτών, τρομερές εκρήξεις, σεισμούς που προκαλούν αβυσσαλέα χάσματα στο έδαφος ή ανύψωση νέων οροσειρών και καταποντισμό των παλιών, κλπ, κλπ, είναι το υπέρτατο σόου.

Από την άλλη, υπάρχουν και άλλοι τρόποι, καθόλου θεαματικοί, και όχι μόνο καθόλου θεαματικοί, αλλά και εντελώς απαρατήρητοι. Τρόποι σχεδόν εντελώς ανεπαίσθητοι, όπως θα έλεγε και ο ποιητής, τουλάχιστον τόσο ανεπαίσθητοι, όσο να μην γίνονται αντιληπτοί για το τί πραγματικά είναι. Και τότε, ένα πρωί (λέμε τώρα. Άλλωστε, το τί είναι «πρωί» και το τί είναι «νύκτα» είναι πολύ σχετικό) βρισκόμαστε αγορασμένοι και δεν ξέρουμε καν ποιός ή τί είναι οι αγοραστές (βλ. Εμείς οι Αγορασμένοι Άνθρωποι *, Φρέντερικ Πολ). Βέβαια, ορισμένοι έχουν... προλάβει (πάλι λέμε τώρα) και... προπωληθεί από μόνοι τους. Πότε, πώς, με τί αντίτιμο; Ενδιαφέροντα ερωτήματα, ίσως. Πάντως, φαίνεται, αν και δεν είναι εντελώς σίγουρο, ότι η συμφωνία κλείνεται κάπως.

Βέβαια, και στην μία περίπτωση, την θεαματική, και στην άλλη, την ανεπαίσθητη (ας πούμε), δεν μιλάμε ακριβώς για τέλος του κόσμου, γιατί ο κόσμος δεν τελειώνει επειδή το λέμε εμείς. Ωστόσο, υπάρχει σίγουρα ποιοτική διαφορά μεταξύ της μίας και της άλλης εκδοχής.

Dieu eternel, quelles mutations, που λέει κάπου και ο Νοστράδαμος στους Αιώνες του.

ΥΓ. Από μια παλιά εγκυκλοπαίδεια σχετικά με τις ηλιακές εκρήξεις (τα έντονα στοιχεία δικά μου):

«Αι ηλιακαί εκρήξεις είναι σύντομοι αναλαμπαί παρουσιαζόμεναι εις τεταραγμένα σημεία του ηλιακού δίσκου και αποτελούσι πραγματικάς πυρηνικάς εκρήξεις...»

«Εννοείται ότι αι εκάστοτε διατυπούμεναι εικασίαι περί του μέλλοντος του Ηλίου καθορίζονται υπό των εκάστοτε από γενεάς εις γενεάν επικρατουσών εννοιών και οικείων παραστάσεων. Βέβαιον είναι ότι εις την περίπτωσιν των περί του Ηλίου γνώσεών μας δεν ισχύει το γνωμικόν ‘ουδέν ηλίου φαεινότερον’.»

*Στην συλλογή ιστοριών, Κοινωνίες του Αύριο, Locus 7

[Pollux]

‘there in the twilight of the world (so it seems to us, and yet to them [bred at last to the peace of usage] as it were the Beginning’ (The Night Land, William H. Hodgson)

Από όλες τις πολλές και διάφορες προφητείες, διδαχές, εκδοχές, κ.ο.κ., σχετικά με το «τέλος του κόσμου», αυτή που σίγουρα ξεχωρίζει από όλες τις άλλες μαζί είναι εκείνη των Μάγια, για τον απλό λόγο ότι αποτελεί προϊόν εφαρμογής μαθηματικών κανόνων και υπολογισμών και όχι κάποιας υποκειμενικής εσωτερικής διεργασίας. Το γεγονός αυτό από μόνο του παρέχει το τεράστιο πλεονέκτημα της δυνατότητας ακριβούς επαλήθευσης, εν αντιθέσει με όλες τις άλλες σχετικές αναφορές, οι οποίες είναι βολικά αόριστες και, ως εκ τούτου, ερμηνεύσιμες κατά το δοκούν.

Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους και η δυναμική τους είχε στείλει σήματα πολλές δεκαετίες πριν, σε ανύποπτο χρόνο. Όμως, ακόμη και έτσι, ποιό είναι το γενικότερο νόημα; Γιατί οι υπολογισμοί των αστρονόμων ενός αρχαίου και σε πολλές πτυχές αινιγματικού πολιτισμού, όπως αυτού των Μάγια, φαίνεται ότι προέβλεψαν χρονολογικά σωστά ένα σημείο καμπής στην πορεία του κόσμου;

Οι όποιες πιθανές απαντήσεις μπορεί να σκεφτούμε, οι οποίες έχουν αναφορά στην βαθύτερη και συμπαντική σημασία της γλώσσας των μαθηματικών, είναι προφανώς σχετικές, αλλά κατ΄ουσίαν δεν είναι απαντήσεις, παρά περιγραφές. Είναι σαν να ρωτάς κάποιον γιατί τον ενδιαφέρει κάτι που τον ενδιαφέρει. Αν αφαιρέσουμε τις περιφράσεις, η απάντηση δεν είναι παρά μια ταυτολογία (τον ενδιαφέρει γιατί τον ενδιαφέρει).

Από εκεί και πέρα;

[Pollux]

Αυτές τις μέρες συμπληρώνονται ακριβώς 50 χρόνια από την κρίση της Κούβας (14-28 Οκτωβρίου 1962), η οποία έφερε το ενδεχόμενο ενός γενικού πυρηνικού πολέμου τόσο κοντά, όσο ποτέ.

Αυτά όσον αφορά σε εκείνα τα χρόνια. Ας δούμε, όμως, ακριβώς πενήντα χρόνια μετά, τί δηλώνει στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (φύλλο της Κυριακής, 14 Οκτωβρίου 2012) ο καθηγητής Νάι (το κείμενο μέσα στις αγκύλες δικό μου):

«Ενώ υπάρχει ο κίνδυνος διασποράς των πυρηνικών όπλων, υπάρχουν ελάχιστες πιθανότητες [αλλά υπάρχουν ακόμη...] να εξαπολύσουν μαζική πυρηνική επίθεση [αλλά αν πρόκειται για μια μερική πυρηνική επίθεση;] οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία ή κάποια άλλη μεγάλη χώρα [ποια άλλη; Και, τελικά, αν μια χώρα κατέχει πυρηνικά όπλα, παίζει ρόλο το συμβατικό γεωγραφικό της μέγεθος ή αυτή καθαυτή η κατοχή τέτοιων όπλων;]. Δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς να οραματιστεί ένα παρόμοιο σενάριο να εκτυλίσσεται στις μέρες μας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Προφανώς όμως υπάρχουν εντάσεις μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ, της Βορείου και της Νοτίου Κορέας, του Πακιστάν και της Ινδίας. Πρόκειται για εντάσεις τοπικού βεληνεκούς.

Υπάρχει πράγματι ο κίνδυνος να χρησιμοποιηθούν πυρηνικά σε τοπική κλίμακα, αλλά δεν νομίζω ότι μια τοπική διαμάχη θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε κάτι πολύ μεγαλύτερο.»

Δεν ξέρω πόσο παρήγορο μπορεί να είναι το γεγονός ότι θεωρούνται πιθανότεροι οι τοπικοί (μίνι) πυρηνικοί πόλεμοι από μία γενικευμένη πυρηνική σύρραξη. Από την άλλη, πόσο «τοπική» μπορεί να είναι μια πυρηνική αναμέτρηση; Με ποιόν τρόπο μπορεί να κρατηθεί «τοπική» και να μην επεκταθεί; Ακόμη, οι δύο προηγούμενοι παγκόσμιοι πόλεμοι δεν ξεκίνησαν, άραγε, από τέτοια τοπικά περιστατικά και συμβάντα, τα οποία, ωστόσο, κλιμακώθηκαν με γεωμετρικό τρόπο;

Βέβαια, εγώ (δυστυχώς ή ευτυχώς) δεν είμαι ούτε διακεκριμένος καθηγητής στο Χάρβαρντ, ούτε διετέλεσα υφυπουργός Άμυνας στην κυβέρνηση Κλίντον, όπως ο δόκτωρ Τζόζεφ Νάι. Συνεπώς, ό,τι και να απαντήσω θα είναι τελείως υποκειμενικό, μη-επιστημονικό και οπωσδήποτε αυθαίρετο. Από την άλλη, όμως, διαβάζοντας τα όσα πολύ ενδιαφέροντα κατά καιρούς δηλώνουν άνθρωποι πολύ αρμοδιότεροι από μένα, δεν μπορώ να αποφύγω διάφορους συνειρμούς.

Αλλά, όπως λένε και στα νέα ελληνικά, so be it.